De Stijl

De Stijl

De Stijl is een Nederlandse kunstbeweging die in 1917 werd opgericht. De belangrijkste leden waren Theo van Doesburg, Piet Mondriaan, Bart van der Leck, Gerrit Rietveld, en J.J.P. Oud. De kunst van De Stijl wordt gekenmerkt door het gebruik van de primaire kleuren in combinatie met zwart, wit en grijs en het toepassen van rechte lijnen, die bij voorkeur alleen vertikaal of horizontaal werden gebruikt.
De leden van De Stijl zochten naar een pure vertaling van de werkelijkheid om zodoende een universele stijl te scheppen. Hun ideeën werden gecommuniceerd via een gelijknamig tijdschrift.

In 1914 brak de Eerste wereldoorlog uit, waarin Nederland neutraal bleef, wat betekende dat veel Nederlandse kunstenaars het land niet uit konden om bijvoorbeeld naar Parijs te gaan. Dit was voor iedere kunstenaar een droom in die tijd, omdat Parijs het centrum van internationale kunstwereld was.
In deze tijd begon Theo van Doesburg met het zoeken naar kunstenaars voor het oprichten van een tijdschrift en bijbehorende kunstbeweging. Van Doesburg was een kunstschilder, schrijver, dichter en recensent die meer succes had met schrijven over kunst dan als zelfstandig kunstenaar.
Van Doesburg leert Mondriaan kennen via een expositie in het Stedelijk Museum. Uiteindelijk richten zij, met nog een aantal andere kunstenaars in 1917 De Stijl op.

In het algemeen streefde De Stijlkunstenaars naar een zo groot mogelijke eenvoud en abstractie. Zowel in de architectuur als in de schilderkunst kwam men tot abstracte composities. De kleuren werden daarom beperkt tot rood, geel en blauw. Naast de primaire kleuren werden ook de niet kleuren zwart, wit en grijs gebruikt.
De ideeën van de groep werden ook wel neoplasticisme genoemd, zoals Mondriaan vaak zijn eigen stijl omschreef.

Rond 1921 begon het karakter van de groep te veranderen. In 1924 keerde Mondriaan zich van de Stijl af. Dit was een principe kwestie: Mondriaan voelde dat de zuiverheid van de groep werd aangetast door de invloed van de het Russisch constructivisme, wat door Van Doesburg was aangevoerd, door zijn medewerking aan het Bauhaus.

De Stijl wordt tegenwoordig gezien als een van de meest belangrijke Nederlandse bijdrages aan de kunst. De ironie is dat de leden van De Stijl een ‘internationale stijl’ wilden scheppen terwijl door veel mensen De Stijl juist als typisch Nederlands wordt gezien. De werken van de leden van De Stijl zijn over de wereld verspreid maar er worden regelmatig Stijltentoonstellingen georganiseerd. De belangrijkste musea voor Stijlkunstwerken zijn waarschijnlijk het Gemeentemuseum in Den Haag, die de grootste collectie van Mondriaans schilderijen ter wereld bezit, en het Stedelijk Museum te Amsterdam waar ook veel kunstwerken van Rietveld en Van Doesburg te zien zijn.