Oorsprong van Jazz

Jazz, het klinkt zo makkelijk en toch is het niet in een paar zinnen te beschrijven wat het nou precies is. Waar het vandaan komt, valt ook nog over te twisten. De een zegt dat het is ontstaan na de afschaffing van de slavernij in 1863 in Amerika en dat alle voormalig slaven naar de grote steden (waaronder New Orleans) trokken om hier werk te gaan zoeken. Daar er geen werk was, hadden ze twee keuzes. Of gaan bedelen of straatmuzikant worden. Deze meesten gingen voor dat laatste en hierdoor werd de muziek die zij speelden bekend als Jazz.
Het volgende verhaal vertelt dat Jazz ontstaan is door kruisbestuiving tussen kolonisten en West-Afrikaanse slaven.
Dan is er nog een verhaal dat vertelt dat de meeste Afrikaanse slaven werden verkocht in New Orleans en dat zij hier in aanraking kwamen met Europese muziektraditie en dat hieruit Jazz is ontstaan.
Vervolgens las ik dat Jazz puur een combinatie is van Ragtime, bandmuziek en Blues en daarna las ik dat het een mix is West-Afrikaanse muziek, Amerikaanse Folk, Creoolse traditionele muziek, Worksongs van de zwarte arbeiders op de plantages, Blues, de New Orleans Marching Bands en Ragtime.
Vijf verschillende verhalen dus. Geen wonder dat ik niet precies kan vertellen waar het nu vandaan komt. Eén ding is echter wel zeker. De oorsprong ligt bij de Afrikaanse slaven en het is rond 1900 ontstaan.
Niet alleen ik bleek in de war te zijn over wat Jazz nu precies is. Toen Jazz in 1920 naar Nederland toekwam, werd het woord Jazz voornamelijk gebruikt om de nieuwe vorm van Amerikaanse dans aan te duiden. De naam Jazz komt van het woord jass, wat zoiets als orgasme betekende. Vaak werd het uitgesproken als ‘jasm’, van het woord orgasm. Verder werd het ook gebruikt als scheldwoord en werd het gebruikt om te provoceren. Waarom ze deze muzieksoort vernoemden naar een scheldwoord is niet helemaal duidelijk. Eén van de theorieën is dat het kwam, omdat de muziek vooral in de eerste periode gebruikt werd in bordelen. Wat het muzikaal precies inhield, leek echter niemand te weten.
In 1926 werden deze onduidelijkheden nog beter zichtbaar. In dat jaar werd dè vraag eindelijk gesteld, ‘Wat is Jazz?’. Paul Whiteman trad toen met zijn Amerikaanse band op in het Kurhaus in Scheveningen en het Concertgebouw in Amsterdam. Zijn antwoord op deze vraag was als volgt; ‘Jazz begon bij de negers; wij zijn op hun basis aan het werk gegaan. Jazz is een Amerikaanse kunstvorm geworden. Van negerkunst kunt ge niet meer spreken, de gehele ontwikkeling is Amerikaans.’
Of dit daadwerkelijk zo was of dat deze man iets te veel last had van zijn patriottisme valt over te twisten. Eén ding was zeker, de onduidelijkheid bleef.
Iets waar men het wel over eens lijkt te zijn, is dat Ragtime een grote invloed had op de jazz en dat het misschien wel de voorloper ervan is.
Ragtime is rond 1890 ontstaan. Een paar bekende namen in de Ragtime zijn; Kerry Mills en Scott Joplin.
Maar wat maakte Jazz nu zo anders dan alle voorgaande muziek?
Jazz ging oorspronkelijk over improvisatie. Je identiteit en eenheid met je instrument bewaren binnen een groep. Gemeenschappelijk improviseren, waarbij de trombone en de klarinet de tegenstemmen waren voor de trompet, die samen de melodie speelden. Er werd wel een basis geschreven waar de muzikanten zich aan moesten houden. Hieromheen mochten ze zoveel improviseren als ze wilden. Dit zorgde ervoor dat het liedje aan het eind allang niet meer het liedje was zoals het in eerste instantie geschreven of bedoeld was.