Naar abstractie in de beeldende kunst

Naar abstractie in de kunst: 1880-1940

De periode tussen 1880 en 1940 is een periode van vernieuwingen op allerlei gebieden. Zo veranderde er een heleboel op het gebied van de beeldende kunst. Naast de verschillende stromingen, die in die tijd naast elkaar bestonden, was het een periode waarin kunst een andere inhoud heeft verkregen. Hoewel er in de eeuwen daarvoor ook veel verschillende inhouden toegekend werden aan de beeldende kunst, was er nu iets bijzonders. Schilders keken niet meer alleen naar de inhoud van de voorstelling, maar gingen kijken naar vorm, kleur, compositie en verhouding. De figuratieve voorstelling werd ondergeschikt aan wat er werd weergegeven. Een nieuw tijdperk werd ingeluid: de abstracte kunst.
Hoewel de abstracte beweging zich in verschillende kunstvormen manifesteerde, is de omslag in de beeldende kunst een zeer opvallende. Dit was vanwege het feit dat veel schilders in die periode begonnen als figuratieve kunstenaars en gedurende hun leven zich ontpopte tot abstracte grootheden.
Om een beeld te geven van hoe deze ontwikkeling is gegaan, is het goed om een kunstenaar als leidraad te nemen. Een van de grotere Nederlandse schilders, die een van de voorvaderen van de nieuwe periode in de kunst is, is Piet Mondriaan. Hij is een invloedrijke kunstschilder, die gezien wordt als pionier van de abstracte kunst. Zijn werk is wereldberoemd en dient als inspiratiebron voor vele architecten en ontwerpers van toegepaste kunst. Zelf noemt hij zijn schilderstijl ‘neoplasticisme’.
De reden om aan de hand van Mondriaan de ontwikkeling van de abstracte kunst weer geven is dat hij in zijn leven uitgroeide van een zoekende schilder, die vele stijlen en stromingen in die tijd onderzocht, tot één van de meest beroemde schilders ooit, omdat hij na zijn zoektocht zijn eigen waarheid en stijl vond in zijn schilderijen. Hij is in de periode tussen de twee wereldoorlogen tot rijpheid gekomen en hoewel hij een Nederlandse schilder was, heeft hij zijn leven, zijn werk en zijn reputatie een mondiale betekenis gegeven.